Συνεχίζοντας τις δράσεις μας σας υπενθυμίζουμε πως το πρωινό της ερχόμενης Κυριακής σας περιμένουμε και πάλι στην αυλή του σχολείου μας για να ξετυλίξουμε αυτή τη φορά τις δυνατότητες του πνευματικού παιχνιδιού Σκάκι. Θα βρίσκεται εκεί ο κος Ευάγγελος Λαμπρόπουλος , ως εκπρόσωπος της Ακαδημίας σκάκι του Μορφωτικού Συλλόγου Μεσσηνίας για να μας μυήσει στους κανόνες του παιχνιδιού. Μη λείψει κανείς.

Κυριακή 9 Ιουνίου στις 11.00 το πρωί

Η δράση είναι μια ακόμα προσπάθεια όλων μας, εκπαιδευτικών και γονέων, ώστε να ξοδέψουμε δημιουργικά τις ελεύθερες ώρες μας και όχι παρέα με την μοχαχικότητα ενός  υπολογιστή αλλά συντροφιά με συνομήλικους.

Πιστεύεται πως το σκάκι προήλθε από την Ινδία, πριν τον 7ο αιώνα. Η αξία των πεσσών καθορίστηκε στην Ισπανία τον 15ο αιώνα, ενώ οι κανόνες του παιχνιδιού οριστικοποιήθηκαν τον 19ο αιώνα. Σήμερα, το σκάκι παίζεται απο εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, ενώ νέοι τύποι του παιχνιδιού, που διαφέρουν από τον κλασσικό ως προς τους κανόνες, έχουν επίσης καταστεί σημαντικά δημοφιλής. ο σκάκι έχει αποκτήσει τους σύγχρονους κανόνες του ήδη από τον 15ο αιώνα στηνΕ υρώπη. Από εκεί εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο. Στην Ευρώπη το είχαν φέρει οι Άραβες (μια παλιότερη παραλλαγή του) στους οποίους το έδωσαν οι Πέρσες. Μια παλιότερη παραλλαγή του που παιζόταν στο Μεσαίωνα ονομαζόταν ζατρίκιον. Παραλλαγές του παιχνιδιού παίζονταν στην αρχαιότητα σε πολλές χώρες και πολλές διεκδικούν την καταγωγή του.

Το σκάκι, αν και ήδη πολύ διαδεδομένο, γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη τον 19ο αιώνα στον οποίο έχουμε διοργανώσεις επισήμων πρωταθλημάτων, οι εφημερίδες ασχολούνται ταχτικά με το παιχνίδι, γραμματόσημα τυπώνονται με θέμα το σκάκι, η σύγχρονη μορφή των σκακιστικών πεσσών προτείνεται και βιβλία μελετούν σε βάθος την θεωρία του παιχνιδιού.

Τον 20ό αιώνα (1924) ιδρύεται η διεθνής σκακιστική ομοσπονδία. Με την εξέλιξη των υπολογιστών οι άνθρωποι δεν είναι οι μόνοι που μπορούν να παίξουν σκάκι. Οι μηχανές ήδη στα τέλη του αιώνα είναι πια υπολογίσιμοι αντίπαλοι ακόμα και για τους ισχυρότερους παίκτες.

Δεν είναι τυχαίο που το σκάκι είναι γνωστό ως το παιχνίδι των βασιλιάδων. Από τον Ναπολέοντας έως τον Καρλ Μαρξ και τον Αϊνστάιν, το σκάκι πάντα προσέλκυε τα μεγάλα μυαλά και κυρίως τους βασιλιάδες. Ίσως γιατί οι βασιλιάδες και αυτοκράτορες που έλεγχαν μεγάλες αυτοκρατορίες και στρατούς είδαν μέσα στο σκάκι την δυνατότητα να ασκούνε το μυαλό τους στη στρατηγική, στο σχεδιασμό και την πρόβλεψη, πράγματα που χρειάζονται για να διοικήσεις μια αυτοκρατορία και ένα βασίλειο. Όσο η επιστήμη προχωρά, τόσο περισσότερα μαθαίνουμε για τον εγκέφαλο και βρίσκουμε νέα οφέλη του σκάκι σε αυτόν. Στην σκέψη ενός ανθρώπου. Διαβάστε λοιπόν παρακάτω 10 οφέλη που προσφέρει το σκάκι στον εγκέφαλο μας.

1. Αυξάνει την νοημοσύνη

Το σκάκι πάντα είχε μια λανθασμένη εικόνα προς τα έξω. Θεωρούνταν ως ένα παιχνίδι για έξυπνους και για αυτούς με υψηλό δείκτη νοημοσύνης. Έτσι λοιπόν, πάντα υπήρχε η ερώτηση: Οι έξυπνοι άνθρωποι στρέφονται προς το σκάκι ή μήπως παίζοντας σκάκι έκανε τους σκακιστές να έχουν υψηλό δείκτη νοημοσύνης; Έρευνες έχουν δείξει ότι παίζοντας σκάκι και μετακινώντας τα αλογάκια, τους πύργους και όλα τα στρατεύματα του βασιλιά εδώ και εκεί, αυξάνεται ο δείκτης νοημοσύνης. Μια μελέτη του 2000, σε 4000 μαθητές στη Βενεζουέλα, έδειξε σημαντική αύξηση του IQ και στα αγόρια και στα κορίτσια μετά από 4 μήνες ενασχόλησης με το σκάκι.

2. Εξασκεί τα 2 ημισφαίρια του εγκεφάλου

Σε μια μελέτη από την Γερμανία, ερευνητές έδειξαν σε ορισμένους καλούς και αρχάριους σκακιστές μια σειρά από απλά γεωμετρικά σχήματα καθώς και διάφορες θέσεις σκακιού όπου ακολουθούσε μια ερώτηση περί του γεωμετρικού σχήματος και της θέσης του σκακιού και μέτρησαν τις αντιδράσεις των υποκειμένων καθώς ο εγκέφαλος τους επεξεργάζονταν την ερώτηση. Ανέμεναν ότι το αριστερό ημισφαίριο, αυτό που επεξεργάζεται τις σκακιστικές θέσεις, θα είναι πιο δραστήριο από το δεξί στους έμπειρους σκακιστές. Αλλά, αυτό που είδαν είναι ότι και το δεξί ημισφαίριο αυτών των σκακιστών ήταν σχεδόν το ίδιο δραστήριο. Οι καλοί σκακιστές χρησιμοποιούσαν ταυτόχρονα και το δεξί και το αριστερό ημισφαίριο.

Από την άλλη, στην αναγνώριση και την οπτική επεξεργασία των απλών γεωμετρικών σχημάτων και των καλών και των αρχάριων σκακιστών, ο εγκέφαλος έδειξε παρόμοια συμπεριφορά. Όσο πιο πολύ δηλαδή παίζει κανείς σκάκι και γίνεται καλύτερος, τόσο το δεξί του ημισφαίριο μαζί με το αριστερό θα λειτουργούν περισσότερο.

3. Αυξάνει την δημιουργικότητα

Μιας και το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου είναι υπεύθυνο για την δημιουργικότητα, δεν είναι έκπληξη ότι παίζοντας σκάκι, αυξάνεται και η δημιουργικότητα. Ειδικότερα το σκάκι αυξάνει σημαντικά την πρωτότυπη και εφευρετική σκέψη. Μια μελέτη χώρισε μαθητές 4 ετών σε διάφορα γκρουπ. Σε γκρουπ που τους διδάσκονταν και έπαιζαν σκάκι, σε γκρουπ που χρησιμοποιούσαν υπολογιστές, σε γκρουπ που δεν έκαναν τίποτα από ότι έκαναν τα άλλα γκρουπ, καθώς και γκρουπ με άλλες δραστηριότητες. Η όλη ενασχόληση του κάθε γκρουπ διήρκεσε 32 εβδομάδες. Έπειτα μετρήθηκαν οι επιδόσεις δημιουργικότητας, εφευρετικότητας και κρίσιμων αποφάσεων για κάθε γκρουπ.

Τα παιδιά του γκρουπ σκακιού βρέθηκαν ανώτερα στα τεστ των κρίσιμων αποφάσεων και σε αυτά της δημιουργικότητας, αλλά εκεί που ήταν τελείως ανώτερα ήταν τα τεστ εφευρετικότητας. Το σκάκι τους εκτόξευσε την εφευρετικότητα στα ύψη!

4. Βελτιώνει την μνήμη

Οι παίκτες σκακιού ξέρουν ότι παίζοντας σκάκι βελτιώνει την μνήμη τους. Αλλά υπάρχουν και μελέτες που το επιβεβαιώνουν. Σε μια μελέτη 2 ετών του 1985, νεαροί μαθητές άρχισαν να παίζουν σκάκι σε τακτά χρονικά διαστήματα και διαπιστώθηκε ότι η μνήμη τους βελτιώθηκε αισθητά.

5 Βελτιώνει την ικανότητα επίλυσης διαφόρων προβλημάτων

Ένα ματς σκακιού είναι σαν ένα μεγάλο πάζλ που προσπαθεί σαν το λύσεις πιο γρήγορα από τον αντίπαλο σου, που όμως έχει το στοιχείο του αβέβαιου καθώς ο αντίπαλος κάθε λεπτό αλλάζει τις παραμέτρους του προβλήματος.

Σε μια μελέτη του 1992, 450 μαθητές χωρίστηκαν σε 3 γκρουπ. Το 1ο γκρουπ ήταν το κοντρόλ γκρουπ και είχε την κανονική του εκπαίδευση. Το 2ο γκρουπ μαζί με την κανονική εκπαίδευση, λάμβανε και μαθήματα σκακιού για λίγα χρόνια μετά την πρώτη τάξη. Ενώ στο 3ο γκρουπ γίνονταν ότι και στο 2ο γκρουπ ,αλλά άρχιζαν να μαθαίνουν σκάκι από την πρώτη τάξη. Στατιστικώς βρέθηκε ότι οι βαθμοί των μαθητών του τρίτου γκρουπ ανέβηκαν από 62% στο 81.2%, ενώ ήταν καλύτεροι κατά 21.46% από το 1ο γκρουπ.

6. Βελτιώνει την ικανότητα μελέτης

Σε μια έρευνα του 1991, ο Δρ Stuart Marguilies παρακολούθησε την ικανότητα μελέτης σε 53 μαθητές που συμμετείχαν σε ένα σκακιστικό πρόγραμμα και σύγκρινε τις επιδόσεις τους με μη-σκακιστές μαθητές. Τα αποτελέσματα ήταν κατηγορηματικά θετικά στο γεγονός, ότι παίζοντας σκάκι αυξάνονται οι επιδόσεις στην μελέτη.

7. Βελτιώνει την συγκέντρωση

Πολυάριθμες μελέτες σε Ρωσία, Κίνα, Η.Π.Α. και αλλού έχουν σχεδόν αποδείξει ότι η ικανότητα κάποιου να συγκεντρώνεται σε κάτι, ενισχύεται σημαντικά εάν παίζει σκάκι τακτικά.

8. Αναπτύσσει δενδρίτες στους νευρώνες του εγκεφάλου

Οι δενδρίτες είναι μικρές διακλαδιζόμενες προεξοχές που βρίσκονται στην άκρη των νευρώνων του εγκεφάλου. Ο κάθε νευρώνας έχει πολλούς δενδρίτες με πολλές διακλαδώσεις στην άκρη του εγκεφάλου. Οι δενδρίτες είναι εξαιρετικά σημαντικοί καθώς αποτελούν το μέσο με ο νευρώνας προσλαμβάνει σήματα. Είναι με λίγα λόγια το μέσο με το οποίο σκεφτόμαστε και όσο περισσότεροι υπάρχουν τόσο καλύτερα/γρηγορότερα γίνεται η διαδικασία μεταβίβασης των μηνυμάτων μέσα στον εγκέφαλο. Και το να παίζει κάποιος σκάκι τακτικά, κάνει τους δενδρίτες να πληθαίνουν και να αναπτύσσονται.

9. Αναπτύσσει την ικανότητα στρατηγικού σχεδιασμού και πρόβλεψης

Το σκάκι βοηθά φοβερά στην ανάπτυξη του τμήματος του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για τον στρατηγικό σχεδιασμό και την πρόβλεψη. Το τμήμα αυτό είναι ο προμετωπιαίος φλοιός και είναι ακόμα υπεύθυνο για τον αυτοέλεγχο και την κριτική ικανότητα. Δεν είναι καθόλου περίεργο λοιπόν που οι έφηβοι πχ έχουν ελάχιστο αυτοέλεγχο, η κριτική τους ικανότητα είναι συνήθως κακή με λήψη ανώριμων αποφάσεων και δεν μπορούν να προγραμματίσουν τόσο καλά όσο οι ενήλικες. Όλα αυτά επειδή ο προμετωπιαίος φλοιός είναι από τα τελευταία τμήματα του εγκεφάλου που αναπτύσσεται πλήρως, πράγμα που γίνεται στα τελευταία στάδια της εφηβείας ή αρκετά αργότερα. Παίζοντας σκάκι όμως, βοηθά στην πρόωρη ανάπτυξη του προμετωπιαίου φλοιού και δείχνει στο άτομο όλα τα προαναφερθέντα, όπως καλύτερο αυτοέλεγχο, καλύτερες αποφάσεις, καλύτερη κριτική σκέψη και ικανότητα πρόβλεψης, αποτρέποντας έτσι από πιθανά λάθη και λανθασμένες επιλογές.

10. Βοηθά στην πρόληψη κατά του Αλτσχάιμερ

Επειδή ο εγκέφαλος λειτουργεί όπως ένας μυς, χρειάζεται εξάσκηση, όπως πχ οι δικέφαλοι για να αναπτυχθούν και να μεγαλώσουν. Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό «The New England Journal of Medicine» βρήκε ότι τα άτομα που ασχολούνται με επιτραπέζια παιχνίδια και ιδιαίτερα με το σκάκι, έχουν αρκετά μειωμένες πιθανότητες για να αναπτύξουν Αλτσχάιμερ μετά τα 75 έτη. Ο Δρ. Robert Freidland ισχυρίζεται ότι το σκάκι εξασκεί ιδιαίτερα την φαιά ουσία του εγκεφάλου, που συνήθως παραμένει σχετικά αδρανής. Και ότι η μη εξάσκηση της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου αποτελεί μεγάλο πλήγμα για τον εγκέφαλο καθώς ελαττώνεται η ισχύς του.